Meditatie bij Exodus 20 op zondag 17 mei 2020 door ds. Antoinette van der Wel

Dit bericht is verlopen op 2020-07-17

Meditatie

Ik ben de Heer, uw God, die u uit Egypte, uit de slavernij, heeft bevrijd.

De toon is gezet! Het eerste woord dat dit nieuwe volk meekrijgt voor hun samenleving is dit: Ik ben de Heer, uw God. Daarna volgen nog 9 woorden, als piketpaaltjes voor de nieuwe samenleving die dit slavenvolk gaat vormen.

Voor de meesten van ons zijn het vertrouwde woorden. We noemen ze meestal de 10 geboden. In menig kerk staan ze prachtig uitgeschreven op borden aan de muur. Mocht je het willen vergeten! Ik weet niet hoe het u vergaat, maar als ik denk aan geboden hoort daar voor mijn gevoel ook altijd een soort dwingende toon bij. Je zult! Je moet! In de afgelopen eeuwen zijn deze woorden ook vaak zo gebruikt, als een maat om mensen te meten. Als gewichtige woorden om jouw leven te wegen. Te vaak met als gevolg dat je te licht bevonden wordt.

In het Jodendom spreekt men echter bij voorkeur over de 10 woorden. Voor elke vinger één, zodat ze makkelijk te onthouden zijn. Woorden die je helpen in dat nieuwe land de vrijheid te bewaren. Grenspaaltjes die zorgen dat de samenleving leefbaar is en blijft en dat een beloofd land niet verwordt tot een land als Egypte

Dat eerste woord zegt eigenlijk alles al. Met wie zijn we onderweg? Welke God is het waaraan we ons hart hebben verpand, of moeten we misschien zeggen welke God heeft aan ons zijn hart verpand. We reizen met een God die je bevrijdt uit de slavernij, die je in het licht en in de ruimte stelt.

En wat wordt er dan verder gevraagd? Eigenlijk helemaal niet zulke ingewikkelde dingen. De eerste woorden gaan over trouw aan deze God. Lever jezelf niet uit aan andere goden, niet aan de god van de economie of geld, niet aan de god van het eigenbelang, niet aan de god van eigen volk eerst, niet aan de god van…..vul zelf maar in. Wat is het dat je klein en onder de maat houdt, waar verkoop je je ziel aan? Wat is belangrijk in je leven?

In deze vreemde weken, waarin veel niet kan en mag, waarin velen van ons zich beperkt voelen, is het goed ons af te vragen wat we echt belangrijk vinden. Sommigen van ons zijn deze weken heel druk met alle ballen in de lucht houden, met balanceren tussen gezin en werk, anderen zijn juist stil gezet. Aan niemand gaan deze dagen zomaar voorbij. Maar wat heeft dat voor invloed op hoe we straks verder gaan. Gewoon over tot de orde van de dag? Of is deze crisis een kans om nieuwe keuzes te maken. Moeten we alles doen wat kan of is het soms ook prima om een stapje terug te doen? Is onze samenleving echt gediend met altijd maar meer en meer, of is een onsje minder misschien een veel beter plan? Is het leven pas leuk als we van de ene ervaring in de andere rollen of zit er ook kracht in rust en stilte? Hoe gaan we als kerk verder na deze maanden. Missen we elkaar? Missen we de kerk? Onze gemeenschap? En wat is die gemeenschap? Waar ligt haar kracht? Is dat op tien vingers te tellen? Wat zoeken we hier in dit huis?

In de woestijn wordt een nieuw volk gevormd. Ze horen er allemaal bij, daar onder aan die  berg. De mannen, vrouwen en kinderen, alleen samen kunnen ze een samenleving vormen waar mensen werkelijk vrij zijn. Je hebt daarbij wat grenspaaltjes nodig. Want de vrijheid wordt bedreigd als mensen de zon niet meer in het water zien schijnen, de vrijheid wordt bedreigd als er harde woorden vallen, als er geen aandacht meer is voor wie ons voorgingen, als er geen ruimte is voor kinderen om te groeien, als we ons hart verkopen aan de hoogste bieder.

Tien woorden om God in vrijheid te dienen, om alle slavernij achter ons te laten. Met vallen en opstaan mogen we het proberen. Maar elke keer weer zullen we moeten worden uitgeleid uit dat diensthuis. Leren wat vrijheid is, want voor je het weet ben je er weer, in Egypte, in een samenleving waar enkelen beslissen over velen.

Leven met 10 woorden. Voor elke vinger aan je hand eentje. Leven met en voor elkaar, zodat mensen tot hun recht komen, zodat we vrolijk mogen leven onder Gods zon, als vrije mensen! Zo zijn die woorden tot op de dag van vandaag een richtsnoer om het leven en onze wereld vorm te geven. Het eerste woord zet de toon: God heeft zijn hart aan ons verpand  en leidt ons in vrijheid. De andere negen woorden mogen om ons helpen om nooit meer slaaf  te zijn!

Amen.