Zou er een museum bestaan voor woorden als goedertierenheid, mededogen en lankmoedigheid? En gaan we die woorden daar dan tentoonstellen? Of zullen we proberen ze nog gewoon te gebruiken? Ik houd van mooie ouderwetse woorden, woorden die hun geheim niet zo maar prijsgeven. Van die woorden die je soms opeens tegenkomt in een boek of de bijbel of die je hoort uit de mond van een 90-jarige.
Ik houd van verhalen die een wereld tevoorschijn roepen, over de schillenman, over hoe men de oorlog is doorgekomen, over het leven zelf. lk kan genieten van een mooie zin, die je het liefst uit je hoofd zou willen leren, zoals je vroeger op de middelbare school soms gedichten leerde.
Ik las in de afgelopen week het boek “de bekeerlinge” van Stefan Hertmans. Hij reconstrueert in dat boek in prachtige zinnen het leven van een joodse bekeerlinge aan het eind van de elfde eeuw. Je wordt meegenomen in de tijd van de kruistochten en pogroms, je reist in haar kielzog dwars door Frankrijk om te eindigen in het huidige Cairo. Het leven is hard en er heerst grote verdeeldheid tussen de verschillende bevolkingsgroepen en gelovigen. Hertmans taal is prachtig en bloemrijk te noemen, hij gebruikt woorden die je misschien in het bovenstaand museum zou kunnen ontdekken, maar bovenal neemt hij je mee in zijn eigen wereld en in de wereld van zijn hoofdpersoon. Voor de lezers onder ons zal ik verder niets verklappen over het boek, maar u begrijpt dat ik het ten zeerste wil aanbevelen, ook omdat zijn verhaal ons iets laat zien over ons heden.
Waarom vertel ik dit nu? Ik wil een lans breken voor mooie woorden die een wereld op kunnen roepen, die je fantasie prikkelen, die je uitnodigen tot bezinning. Als tegengewicht van al te snelle en korte uitspraken, die meestal weinig recht doen aan mensen en dingen, wil ik pleiten voor mooie verhalen. Verhalen die je helpen onderweg, die je aan het denken zetten, die je uitdagen andere keuzes te maken.
Ik wil een lans breken voor mooie woorden die een wereld op kunnen roepen, die je fantasie prikkelen, die je uitnodigen tot bezinning.
Misschien lezen we daarom elke zondag in de kerk uit de bijbel. Oude verhalen, met soms moeilijke woorden en vaak ook nog ingewikkelde gedachten. Maar tegelijkertijd verhalen die ons gaande houden, die ons uitdagen en prikkelen, die maken dat we soms net even anders tegen een bepaalde situatie aan kunnen kijken. Verhalen die we, tot onze verbazing, kunnen verbinden aan ons eigen verhaal, onze eigen geschiedenis.
Het zijn verhalen met woorden voor God die niet zo voor de hand liggen, woorden als goedertierenheid, lankmoedigheid en mededogen. Woorden die hun geheim niet makkelijk prijsgeven, maar misschien juist daarom zo belangrijk, omdat je voor een geheim nu eenmaal bijzondere woorden nodig hebt.
Antoinette van der Wel
predikant
(dit artikel is eind april 2017 ook gepubliceerd in De Heraut)